Saltar al contenido

300 palabras y frases en maya con su significado en español

Actualizado 28 diciembre, 2021

La civilización maya es una cultura mesoamericana, que se destaca por tener el único lenguaje escrito completamente desarrollado conocido de las Américas precolombinas, así como por su arte espectacular, arquitectura monumental y sofisticados sistemas matemáticos y astronómicos. A continuación les dejaremos un listado de 300 palabras y frases en maya con su correspondiente significado en español para que puedan aprender desde la comodidad de su casa.

Palabras bonitas en maya

  • Abal – Ciruela, ciruelo
  • Ch’ujuk – Dulce
  • Abalkan – Acedera. Es una planta herbácea de flores amarillas
  • Ch’oom – Zopilote
  • Aban – Matorral, maleza
  • Ch’óoy – Cubeta
  • Ajal – Despertar
  • Ch’íich’ – Pájaro
  • Ajoskan – Nombre de una planta orquidácea parásita
  • K’áak’ – Fuego
  • Akam – Planta parásita de color púrpura
  • K’iin – Sol/Día
  • Akkuun – Asentar, cimentar
  • K’oxol – Mosco
  • Aklax – Enano
  • K’aaba’ – Nombre
  • Aaktáan – Ante, delante, enfrente
  • P’áax – Deuda
  • Alab óol – Confianza; confiar
  • P’óok – Sombrero
  • Bakche’ – Instrumento para sacar la mazorca de su envoltura de hojas

  • P’aak – Tomate
  • Baknej – Tijereta, insecto que aparece en el maíz tierno
  • P’o’ – Lavar
  • Bak’ – Carne
  • Tsool – Narrar/Acomodar/Organizar
  • Bak’el iit – Nalga
  • Tsikbal – Conversación
  • Balak – Rodar
  • Tsíimin – Caballo
  • Bat – Granizo
  • Xoox – Leer
  • Batab – Cacique
  • Xiik’ – Ala/ Axila
  • Bax che’ – Descortezar un árbol a golpes
  • Ts’a’ay – Colmillo
  • Bayal – variedad de palma de “huano” de tamaño pequeño
  • Ts’o’oklubeel – Boda
  • Baach – Chachalaca
  • T’eel – Gallo
  • Chamal – Cigarrillo, cigarro
  • T’u’ul – Conejo
  • Chamal xnuuk – Aerolito
  • T’o’ol – Surco/ Línea
  • Chapat – Ciempiés

  • Naʼatik Comprender
  • Ooxol – Calor
  • Sabak che’Árbol que se emplea para fabricar tinta de escritura
  • SajakTener miedo y ser arisco, temeroso o miedoso
  • SakabEs una bebida que está hecha de la masa del maíz y se ingiere durante los rituales agrícolas
  • SakalTtelar, cosa tejida o una tela de cualquier clase
  • Sapat’Insípido, desabrido o sin gusto.
  • SayabManantial u ojo de agua
  • SáasObjetos cristalinos que, según los indígenas, contienen propiedades adivinatorias
  • SaatsAlargar, extender o estirar
  • Sip che’Es un arbusto que tiene hojas muy utilizadas por los curanderos para santiguar a las personas enfermas
  • TabHacer una trampa o entrampar
  • TajPartir, abrir, rajar o hender
  • Tak jo’olDenunciar, acusa, querellar o quejar
  • Tak t’aanChisme o cizaña; también al acto de chismear
  • TamanBorrego y carnero
  • Taak’inDinero
  • Ta’amay Es un árbol que crece muy recto, por lo que su madera es utilizada para construir viviendas.
  • Te’Adverbio de lugar, puede significar “allí”, “allá” o “hacia”.
  • TookArrebatar, despojar, tomar o quitar

Palabras de amor en maya

  • in yaakumech – Te amo
  • in k’aatech – Te quiero
  • Jach utoech tin wich – Estoy enamorado de ti
  • Tene’in yaabiltmajech yetel tulákal in puksík al – Te amo con todo mi corazón
  • Vakunaj – Amor
  • Naach’ – Coito, acto sexual
  • Jats’uts – Bonito, lindo, hermoso, precioso.
  • Jach Utoech tin wich – Estoy enamorado de ti
  • Ma’ach en túukulkech – Te extraño

Frases mayas que puedes usar en la actualidad

  • Buenos días – Ma’alob k’iin
  • Bienvenido – Kíimak ‘oolal
  • Buenas noches – Ma’alob A’k’ab/
  • Hola (saludo general) – Ba’ax ka wa’alik?
  • Buenas tardes – Ma’lob Chinil Kiin
  • ¿Cómo estás? – ¿Bix yanikech?
  • Tengo hambre – Wiijeem
  • Contestación a «¿Cómo estás?» – Ma’alob. ¿Kux tech? / Hach ma’aloob ‘. ¿Kux tech?
  • ¿Dónde está el baño? – Tu’ux Yan u Kuchnil P’oktal
  • ¿Cómo te llamas? – ¿Bix a k ‘a’aba’?
  • Gracias – Nib’oolal
  • Mi nombre es… – Eeen kaah-bah eh…
  • Por favor – Bet uts
  • ¿De dónde eres? – ¿Tux a kaajal?
  • Soy de… – En kajalé…

  • Me llamo … – In k’aaba’e’ …
  • ¿A qué distancia está … de aquí? – Buka’aj u náachil … tak waye’
  • Encantado de conocerte – Jach ki’imak in wóol in wilikech
  • ¿Disculpe, me podría usted decir cómo llegar a…, por favor? – Je’el wáaju páajtal a moch a’alikten bix je’el in k’uchul tu…
  • Nos vemos mañana – Taak saama
  • ¿Es este el camino correcto para ir a… ? – Leti’ wáaj le u toj beelil utia’al a k bin tu…
  • Hasta luego – Taak ulak k’iin
  • Lo siento – Ma’ taali’ teni’
  • ¡Buena suerte! – Ka xi’ik teech utsil
  • Adiós – Tak tu la’a’ K’iin
  • Que tengas un buen día – Ka manseché ma’lob kiin / Ka’ajxi’igte’ex utsil / Ka’aj xi’iktech utsil
  • Vamos – Ko’ox, suena como «koh-osh»
  • Te amo – In Yakumech
  • Buen provecho / Que tengas una buena comida – Ku méejtech uutsil
  • Tengo sueño – Tak in wené
  • Buen viaje – Xíiktech uutsil
  • No me gusta – Ma’ uts tin wichi
  • Entiendo – Tene Tin na’atik
  • Déjame en paz, aléjate de mi – Páteni, naach kuntabá ten
  • No entiendo – Má tin naátik
  • Se me antojan unos tacos de cochinita – Tak in jantik pibik’ekk’en
  • No lo sé – Má in woojel
  • Vamos por unas chelas – Ko’ox man káalkunaj baa
  • Habla más despacio – Je ‘u beytal a táan chambel
  • Estoy muy crudo – Jach maan in Ka’alta
  • Por favor, dilo de nuevo – Ka a’alé
  • Cuídate mucho – Kanantaba
  • Por favor escríbalo – Je’u beytal a tsiib

  • ¿Hablas inglés? – ¿Teeche ‘a tsiikbal inglés?
  • ¿Hablas maya yucateco? – Teeche ‘a tsiikbal maaya?
  • Sí, un poco (responde a ‘¿Hablas…?’) – Chen jumpit
  • ¿Cómo se dice ___ en maya yucateco? – ¿Bix u yaálal i maaya táan?
  • Disculpe – Pa’atiki ‘
  • ¿Cuánto cuesta este? – ¿Bahúux? Bahúux leti ‘?
  • Lo siento – Ma’taali’teeni ‘
  • Por favor – Meent ‘uts
  • Gracias – Dios bo’otik
  • De nada – Mixba’al.
  • ¿Dónde está el baño? – ¿Tu’ux yan u kuuchi T’uuchtaj?
  • Este caballero / dama pagará por todo – Le ma’ak yan u bootik tulaka
  • ¿Te gustaría bailar conmigo? – ¿Co’ox óok ‘ot?
  • Te extraño – Ma’ach en túukulkech
  • ¡Vete! – ¡Xe!
  • ¡Ayuda! – ¡Áantení!
  • ¡Fuego! – ¡K’a’ajale ‘!
  • ¡Llama a la policía! – ¡T’aan le kaanano ‘!
  • Saludos navideños – Ki’imak Navidad yéetel ki’imak ja’aba ‘túumben
  • Saludos de Pascua – Ki’imak Pascua!
  • ¡Un idioma nunca es suficiente! – ¡Jun t’aan ma’u tsook t’aano’obi!
  • Tengo calor – Tene K’ilkaben
  • ¿Tienes calor? – ¿K’ilkabech?
  • Tengo frío – Tene ke’elen
  • ¿Tienes frío? – Ke’elech?

  • Tengo hambre – Wi’ijen
  • ¿Tienes hambre? – ¿Wi’ijech?
  • ¿Qué te gustaría comer? – ¿Ba’ax tak a jantik?
  • Quiero comer… – Tak in jana…
  • ¿De dónde eres? – ¿Tu’ux a kajal?
  • Yo soy de… – En kajalé…
  • Cuídate – Kanantabáa
  • Por favor espérame – Pa’atení
  • ¿Cómo estuvo tu día? – ¿Bix uch a maansik le ki’ina?
  • ¿Cómo te sientes? – ¿Bix a u’uykabáa?
  • ¿Dónde naciste? – ¿Too oosh seehech?
  • ¿Dónde trabajas? – Keen may-yah ti Toe
  • ¿Cómo te sientes? – ¿Bix a u’uykabáa?
  • ¿Dónde naciste? – ¿Too oosh seehech?
  • ¿Dónde trabajas? – Keen may-yah ti Toe
  • Cuídate – Kanantabáa
  • Por favor espérame – Pa’atení
  • ¿Cómo estuvo tu día? – ¿Bix uch a maansik le ki’ina?
  • Quiero comer… – Tak in jana…
  • ¿De dónde eres? – ¿Tu’ux a kajal?
  • Yo soy de… – En kajalé…
  • ¿Hablas maya yucateco? – Teeche ‘a tsiikbal maaya?
  • Sí, un poco (responde a ‘¿Hablas…?’) – Chen jumpit
  • ¿Cómo se dice ___ en maya yucateco? – ¿Bix u yaálal i maaya táan?
  • ¿Tienes hambre? – ¿Wi’ijech?
  • ¿Qué te gustaría comer? – ¿Ba’ax tak a jantik?

  • Disculpe – Pa’atiki ‘
  • ¿Cuánto cuesta este? – ¿Bahúux? Bahúux leti ‘?
  • Lo siento – Ma’taali’teeni ‘
  • ¿Tienes calor? – ¿K’ilkabech?
  • Tengo frío – Tene ke’elen
  • ¿Tienes frío? – Ke’elech?
  • ¿Te gustaría bailar conmigo? – ¿Co’ox óok ‘ot?
  • Te extraño – Ma’ach en túukulkech
  • ¡Un idioma nunca es suficiente! – ¡Jun t’aan ma’u tsook t’aano’obi!
  • Tengo calor – Tene K’ilkaben
  • ¡Ayuda! – ¡Áantení!
  • ¡Fuego! – ¡K’a’ajale ‘!
  • ¡Llama a la policía! – ¡T’aan le kaanano ‘!
  • Saludos navideños – Ki’imak Navidad yéetel ki’imak ja’aba ‘túumben
  • Saludos de Pascua – Ki’imak Pascua!
  • ¡Un idioma nunca es suficiente! – ¡Jun t’aan ma’u tsook t’aano’obi!
  • Tengo calor – Tene K’ilkaben